Αριθμοί f

Σειρά από αριθμούς στο δακτύλιο του φακού δίνουν μία κλίμακα από ρυθμίσεις του διαφράγματος. Είναι σταθερή για όλους τους φακούς.

Ο αριθμός f είναι ο λόγος της εστιακής απόστασης του φακού διαιρούμενης με την πραγματική διάμετρο του διαφράγματος. Επομένως, στην περίπτωση ενός φακού f 1.4 G 35 mm, όταν το διάφραγμα ρυθμίζεται στο μέγιστο επίπεδο f 1.4, η πραγματική διάμετρος του διαφράγματος θα είναι 35 ÷ 1,4 = 25 mm. Καθώς αλλάζει η εστιακή απόσταση του φακού, αλλάζει και η διάμετρος του διαφράγματος σε ένα δεδομένο αριθμό f. Για παράδειγμα, ένα διάφραγμα f 1.4 σε τηλεφακό 300 mm θα απαιτούσε πραγματική διάμετρο διαφράγματος 300 ÷ 1,4 ≈ 214 mm. Αυτό θα οδηγούσε σε έναν τεράστιο, ογκώδη και πολύ ακριβό φακό, και γι' αυτό δεν κυκλοφορούν πολλοί τηλεφακοί μεγάλου μήκους με πολύ μεγάλα μέγιστα διαφράγματα.

Όλοι οι φακοί έχουν ένα μέγιστο και ένα ελάχιστο διάφραγμα, που εκφράζονται ως "αριθμοί f", αλλά στις προδιαγραφές των φακών αναφέρεται συχνότερα το μέγιστο διάφραγμα. Οι μικρότεροι αριθμοί f αντιστοιχούν σε μεγαλύτερα διαφράγματα. Το f 1.4 είναι περίπου το μεγαλύτερο μέγιστο διάφραγμα που πιθανόν θα συναντήσετε σε φακούς γενικής χρήσης. Οι φακοί με μέγιστο διάφραγμα f 1.4, f 2 ή f 2.8 γενικά θεωρούνται "γρήγοροι" ή "φωτεινοί".

Οι τυπικοί αριθμοί f που χρησιμοποιούνται με τους φακούς μηχανής, από το μεγαλύτερο στο μικρότερο διάφραγμα, είναι οι εξής: 1.4, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22 και, μερικές φορές, 32. (για τους μαθηματικούς, όλοι αυτοί οι αριθμοί είναι δυνάμεις της τετραγωνικής ρίζας του 2). Αυτοί είναι οι απόλυτοι αριθμοί στοπ, αλλά θα δείτε και κλασματικούς αριθμούς στοπ που αντιστοιχούν στο μισό ή στο ένα τρίτο των απόλυτων αριθμών στοπ. Αν αυξήσουμε το μέγεθος του διαφράγματος κατά έναν απόλυτο αριθμό στοπ, η ποσότητα του φωτός που θα διέλθει από το φακό διπλασιάζεται. Αν μειώσουμε το μέγεθος του διαφράγματος κατά ένα στοπ, η ποσότητα φωτός που φτάνει στον αισθητήρα μειώνεται στο μισό.

Πηγή

• Το Βιβλίο της Έγχρωμης Φωτογραφίας Adrian Bailey & Adrian Holloway Εκδόσεις Σ.Μωρεσόπουλος & Σια ΕΠΕ
• Sony-Βασικές έννοιες φακών