ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ

Το γαλλικό σύστημα "Ονομασίας Προελεύσεως" (Appellation Contrôlée) που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1932, αποτέλεσε το πρότυπο όχι μόνο για συναφείς νομοθετικές ρυθμίσεις στην Ευρώπη, αλλά και δυνητικό πρότυπο για τον υπόλοιπο κόσμο. Σε μέρη όπως η Αυστραλία ή η Καλιφόρνια, συζητούσαν επί μακρόν για τους λόγους που θα έπρεπε ή όχι να θεσμοθετηθούν σχετικοί κανόνες, έχοντας πάντα το γαλλικό σύστημα σαν σημείο αναφοράς.

Κατά την γαλλική νομοθεσία έχουν θεσπιστεί τέσσερις σειρές οίνων, των οποίων οι κανόνες εποπτεύονται από το «Εθνικό Ινστιτούτο Ονομασίας Προελεύσεως» (Institut National des Appellations d'Origine) με έδρα το Παρίσι.

Στην κάτω σειρά κατατάσσονται οι Επιτραπέζιοι Οίνοι, (vins de table) στους οποίους δεν είναι υποχρεωτικό να δηλωθεί η περιοχή προέλευσης στην ετικέτα τους.

Αμέσως μετά κατατάσσονται οι Τοπικοί Οίνοι, (vins des pays) σχεδόν πάνω από 150 διαφορετικές προκαθορισμένες περιοχές, που η έκτασή τους ποικίλει σε μέγεθος.

Μετά ακολουθούν οι Οίνοι Περιορισμένης Ανώτερης Ποιότητας, (vins délimites de qualité supérieure VDQS). Διέπονται από τους ίδιους κανόνες που διέπουν τους Οίνους Ονομασίας Προελεύσεως, και είναι απαραίτητη η αποδοχή και κατάταξή τους από επιτροπή γευσιγνωστών. Αρκετοί οίνοι αυτής της σειράς προήχθησαν σε οίνους ονομασίας προελεύσεως και αρκετοί άλλοι ακόμα πρόκειται να ακολουθήσουν.

Οι Οίνοι Ονομασίας Προελεύσεως διέπονται από κανόνες σε όλα τα στάδια της παραγωγής τους, από τον αμπελώνα έως και το μπουκάλι. Ξεκινώντας, η πραγματική περιοχή καλλιέργειας των αμπελιών είναι περιορισμένη και προκαθορισμένη. Εάν για παράδειγμα ένα κομμάτι γης μέσα στην περιοχή έχει έδαφος που θεωρείται ακατάλληλο για τα αμπέλια της εν λόγω περιοχής, πολύ πλούσιο ίσως, δεν θα συμπεριληφθεί στην ονομασία προελεύσεως. Οι ποικιλίες των σταφυλιών που μπορεί να καλλιεργηθούν περιγράφονται στους κανονισμούς. Η αρχή φυσικά είναι να διασφαλίζεται ότι μόνο τα κατάλληλα αμπέλια θα καλλιεργούνται, αλλά επίσης να διασφαλίζεται ο χαρακτήρας του συγκεκριμένου οίνου. Το Καμπερνέ Σωβινιόν για παράδειγμα, μπορεί να καλλιεργηθεί με επιτυχία σε πολλές περιοχές έξω από το Μπορντώ, αν όμως καλλιεργηθούν υπέρμετρα ας πούμε στη περιοχή του Midi, η φύση αυτών των οίνων θα αλλάξει και δεν θα είναι πλέον τυπικά της περιοχής αυτής.

Η απόδοση επίσης ανά εκτάριο είναι υπό έλεγχο, αν και εδώ είναι παραδεκτό ότι ο κανόνας είναι πιο ελαστικός. Η «βασική απόδοση» είναι περίπου 40 εκατόλιτρα ανά εκτάριο, μερικές φορές περισσότερη, σίγουρα όμως λιγότερη για τα καλύτερα κρασιά ονομασίας προελεύσεως. Αυτή μπορεί να αυξηθεί εάν το εγγυάται η σοδειά (ή μπορεί και να μειωθεί, αλλά μάλλον το δεύτερο δεν φαίνεται να συμβαίνει ποτέ), μέσα στα πλαίσια της «ετήσιας απόδοσης». Περαιτέρω αυξήσεις απόδοσης είναι δυνατές με τη βοήθεια του «ανώτατου ορίου κατηγορίας». Όλα με εξαίρεση τα πολύ καλά κρασιά της κατηγορίας, μπορούν να προσθέσουν μέχρι 20% από αυτό που παράγουν.

Η χρήση του όρου «απόδοση» αν και χρησιμοποιείται με μεγάλη ελαστικότητα, όσες προσπάθειες κι αν έγιναν να αλλάξει η νομοθεσία για να επιτραπεί η αύξηση της ποσότητας απόδοσης ανά εκτάριο για τα κρασιά ονομασίας προελεύσεως, αυτές δεν αντιμετωπίστηκαν θετικά. Ολόκληρη σοδειά σε συγκεκριμένη χρονιά μπορεί να αποχαρακτηριστεί αν ανακαλυφθεί καταστρατήγηση του κανόνα. Έχουν θεσπιστεί ελάχιστα και μερικές φορές μέγιστα όρια αλκοόλης για κάθε ονομασία προέλευσης, όπως επίσης ρυθμίζεται και ο αριθμός των αμπελιών ανά εκτάριο.

Τέλος, πρέπει όλα τα κρασιά ονομασίας προελεύσεως να περάσουν από επιτροπή γευσιγνωσίας, για έγκριση πριν προωθηθούν για πώληση, το οποίο είναι ίσως η τελική δοκιμασία για την κατάταξη ή όχι στη κατηγορία ονομασίας προελεύσεως. Υπάρχουν ακόμη περισσότερες βαθμίδες ποιότητας στη Γαλλία μέσα και επί πλέον της ονομασίας προελεύσεως και καμιά φορά διαχωρίζονται από αυτήν. Τα συστήματα κατάταξης της Βουργουνδίας και του Μπορντώ, ή το σύστημα GrandCru της Αλσατίας, δίνουν ακόμα περισσότερες βαθμίδες κατάταξης, βασισμένες σε συγκεκριμένες εκτάσεις γης, ή ακόμη και σε συγκεκριμένα αγροτεμάχια.

Πηγές

"The red wines of France" by Margaret Rand ISBN 0-86101-273-9