ΟΔΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΙΛΙΣΟΣ

1 Ιστορία

Ιλισός ή Ιλισσός ή Σιλισσός ή Ειλισσός ή ρέμα της Καλλιρρόης, ήταν ονομαστός ποταμός των αρχαίων. Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τον Ιλισό ιερό και στις όχθες του διατηρούσαν βωμούς πολλών θεών, όπου τελούνταν τα ‘’Μικρά Μυστήρια’’, τα οποία σχετίζονταν τόσο με τα ‘’Ελευσίνια’’, όσο και με ‘’Διονυσιακές’’ τελετουργίες.

Ο Ιλισός πήγαζε από τη βορειοδυτική πλαγιά του Υμηττού, ένα σκέλος του από την περιοχή νεκροταφείου Παπάγου-Χολαργού, κοντά στον σημερινό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και ένα άλλο κοντά στην Καισαριανή. Στα ανατολικά λειτουργούσε ως βασικός συλλεκτήριος ποταμός του Βόρειου Υμηττού από του Παπάγου μέχρι το Παγκράτι. Κατόπιν, έρρεε δίπλα από το λόφο του Αρδηττού, χωριζόταν στα δύο σχηματίζοντας μιαν επίπεδη αμμονησίδα, και μέσα από την κοιλάδα που σχηματιζόταν ανάμεσα στους λόφους των Μουσών (Φιλοπάππου) και της Σικελίας (δεξιά της σημερινής λεωφόρου Συγγρού), δεχόταν στην κοίτη του τα νερά του Ηριδανού και στη συνεχεία συναντούσε τον Κηφισό στα νοτιοανατολικά, περνώντας έξω από τα τείχη, στα νότια της πόλης.

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922, παραγκουπόλεις προσφύγων δημιουργούνται και κάτω από τις πιεστικές ανάγκες εξεύρεσης στέγης από τους πρόσφυγες, στους Αμπελοκήπους και στις όχθες του Ιλισού ποταμού.

2 Η οδός Μιχαλακοπούλου

Η κοίτη του ποταμού ξεκίνησε να καλύπτεται επί Μεταξά, το 1939, με τη χαρακτηριστική του φράση : «Θάπτομεν τον Ιλισόν». Μέχρι και το 1946, όταν ο Ιλισός είχε τρεχούμενο νερό, ακόμα και το καλοκαίρι διατηρούσε γεμάτες δυο μεγάλες νερολακούβες (στο ύψος της οδού Δαμασίππου στου Ζωγράφου), όπου τα παιδιά έκαναν μπάνιο, όπως έκαναν τα παιδιά της αρχαίας Αθήνας που κολυμπούσαν στο «Βούθουλα» του Ιλισού στην Καλλιρρόη.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, με χρήματα που διατέθηκαν από το περίφημο μεταπολεμικό σχέδιο Μάρσαλ για αντιπλημμυρικά και αποχετευτικά έργα στην Αθήνα, ολοκληρώθηκε η κάλυψη της κοίτης του ποταμού και τη θέση του ποταμού πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης.

Ο Ιλισός έχει νερό, ακόμα και το καλοκαίρι, που σήμερα όμως κυλάει σχεδόν σε όλη τη διαδρομή του υπόγεια. Μοναδικό ορατό σημείο της σκεπασμένης κοίτης του βρίσκεται νότια των Στύλων του Ολυμπίου Διός, όπου βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής.

3 Τα Ιλίσια

Τα Ιλίσια πήραν το όνομά τους από τον ποταμό Ιλισό. Χωρίζονται στα Άνω Ιλίσια (παλιότερα τα έλεγαν Κουπόνια ή Καμπούνια) και στα κάτω Ιλίσια (το κατώτερο δυτικό τμήμα) που ενώνεται με τη λεγόμενη "περιοχή Χίλτον". Τα όρια αυτής της περιοχής αποτελούν οι οδοί Παπαδιαμαντοπούλου, Λαοδικείας, Νυμφαίου και Βακχυλίδου. Στο κατώτερο αυτό τμήμα υπήρχε παλιότερα η φτωχογειτονιά από τα προσφυγικά η λεγόμενη "Αβησσυνία" (άσχετη με την ομώνυμη πλατεία στο Μοναστηράκι).

Δίπλα στο σημείο που κτίστηκε το Χόλιντεϊ Ινν ( σημερινό Κράουν Πλάζα), υπήρχε μέχρι το 1957 το γήπεδο του Ηλυσιακού, «παρά την κοίτη του Ιλισσού ποταμού», όπως έγραφε το καταστατικό του.

• 

  Αθήνα, 1937, κάλυψη Ιλισού

• 

  Φωτογραφία των αρχών του 60,τραβηγμένη από την αρχή της οδού Ιλισίων. Φαίνονται τα κτίρια στην αρχή της οδού Αλκμάνος με τα προσφυγικά μπροστά και στο βάθος το Χίλτον.

• 

  Στη φωτογραφία του ΄60 διακρίνουμε τα τελευταία εναπομείναντα σπίτια στην υπό διαμόρφωση οδό Μιχαλακοπούλου. Ο κάθετος δρόμος είναι η οδός Αλκμάνος.

• 

  Φωτογραφία της δεκαετίας του 60. Η φωτογραφική λήψη μάλλον έγινε στο ύψος της οδού Ηριδανού.Στο βάθος διακρίνεται ένα μεγάλο κτίριο που είναι η πρώην ΟΥΛΕΝ, η μετέπειτα ΕΥΔΑΠ. Επίσης διακρίνεται το Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα». Στο σημείο αυτό επί της Αλκμάνος υπήρχε γέφυρα. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτό το τμήμα του ποταμού το ονόμαζαν «Αβησσυνία».

• 

  22 Δεκεμβρίου 1963- Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου αποκαλύπτει την πινακίδα της λεωφόρου Μιχαλακοπούλου, πίσω από το Χίλτον.

4 Πηγές

• Wikipedia-Ηλυσιακός Αθλητικός Όμιλος
• Wikipedia-Ιλίσια
• mikrasiatis.gr-Οι μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 εγκαθίστανται στους Αμπελοκήπους