Ο ΠΟΔΟΝΙΦΤΗΣ

Η Νέα Φιλαδέλφεια και η Νέα Χαλκηδόνα είχαν, πριν αποκτήσουν τη σημερινή τους ονομασία, ένα κοινό όνομα σαν περιοχή και τοπωνυμία. Το σχετικά κακόηχο "Ποδονίφτης". Από που προήλθε αυτή η ονομασία; Οι γνώμες των ιστορικών της Αθήνας διίστανται. Όπως και αυτές των παλιών κατοίκων σε μαρτυρίες τους που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς.

Υπάρχουν αναφορές της ονομασίας "Ποδονίφτης" που χρονολογικά φτάνουν πολύ πριν την απελευθέρωση από τους Τούρκους.

Η πρώτη αναφορά -που έχει γίνει γνωστή μέσα από δημοσιεύματα κλπ.- για τον "Ποδονίφτης" φτάνει το 1802. Τότε ο άγγλος περιηγητής Leake (Ιούλιος 1802) περιηγήθηκε την ανατολική Ελλάδα από τον Ισθμό της Κορίνθου ως τις Θερμοπύλες και εξέδωσε 2 βιβλία. "Έρευνα εν Ελλάδι" και "Ελληνικά νομίσματα" στα οποία παρείχε ενδιαφέρουσες ειδήσεις για την εποχή εκείνη.

Αναφέρει λοιπόν:

"Η εξακολούθηση του γαλήνιου καιρού που βρήκα καθώς μπήκα στην Αττική, με παρασύρει, να κάμω μια εκδρομή για την κορυφή της Πάρνηθας, παρά την παρούσα εποχή τους έτους. Εξελθόντες δια της "Γριμπός Κάπεσι" ή πύλης του Ευρίπου στις 1.41' πολύ σύντομα μπήκαμε στον ελαιώνα. Στις 2 η ώρα περάσαμε πολλές θεμελιώσεις τειχών. Στις 2.27' περάσαμε τον Ποδονίφτη, όπως καλείται τώρα ο Κηφισός και σε 4 ακόμα λεπτά, πιο μεγαλύτερο κλάδο του ιδίου του ποταμού απ' τον οποίο πολλά αυλάκια φέρνουν νερό για μύλους και περιβόλια. Στις 2.45' το Δερβίς-Αγού και Τουραλί, δυο μικρά χωριά προς το ποτάμι, είναι σε μικρή απόσταση προς τα δεξιά".

Με την περιήγησή του αυτή ο Leake ξεκαθαρίζει δύο πράγματα, παρ' ότι εδώ φαίνεται ότι μπερδεύει την ονομασία των 2 ποταμών. Ότι η ονομασία "Ποδονίφτης" είναι πολύ προ του 1800 και ότι η θέση Τουραλί δεν ήταν τοποθεσία -τότε- αλλά ένα μικρό χωριό.

Δεύτερη αναφορά του ονόματος βρίσκεται στη λογοδοσία του Δημάρχου Αθηναίων Δ. Καλιφρονά (1837-1841 ) ο οποίος είχε συμπεριλάβει στο γενικό του πρόγραμμα την κατασκευή γέφυρας "επί της "θέσεως του Ποδονίφτη". Αλλά και επί Δημαρχίας Σπ. Μερκούρη (1899-1914) αναφέρεται η "κατασκευή πέμπτου λιθοκτίστου υδατοφράγματος εις θέσιν "Παλαιός νερόμυλος Τσίγκρη" το οποίον χρησιμεύει εις το να συγκρατεί τα του χειμάρρου "Ποδονίφτη" κατερχόμενα ύδατα...".

Στο βιβλίο του Γιάννη Καιροφυλλά (Αθήνα 1978) "Η Αθήνα και οι Αθηναίοι 1834-1934 " αναφέρονται: "Στις 5 Μαΐου του 1902 έγινε η πρώτη απόπειρα λειτουργίας ιπποδρόμου στην πρωτεύουσα και συγκεκριμένα στον Ποδονίφτη...".

Σοβαρή έρευνα για την ονομασία "Ποδονίφτης" είχε κάνει ο τ. Διευθυντής του Δήμου Ν. Φιλαδέλφειας Θ. Χατζηθεοδωρίδης που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Αναζήτηση" της 30 Νοεμβρίου 1988 στην οποία αναφέρονται τα εξής:

"... Το όνομα "Ποδονίφτης" δεν είναι ακόμη γνωστό πως προήλθε, από πότε επικράτησε και ποιος είναι ο νονός του τοπωνυμίου. Η γνώμη των ιστορικών δε συμπίπτει. Ο Κώστας Μπίρης στο βιβλίο του "Αι τοπωνυμίαι της πόλεως των Αθηνών και των περιχώρων, Αθήνα 1971" και στη σελίδα 90, επικαλούμενος το περιοδικό "Παναθήναια" τόμος Θ - Οκτώβριος 1904 σελ. 20 και τον χάρτη Κάουπερτ, αποφαίνεται πως ο Ποδονίφτης, είναι παλαιά τοπωνυμία της περιοχής, την οποία διασχίζει το ομώνυμο ρέμα μεταξύ Ανάκασας και Αλυσίδας "προκύψασα από κτήματα της Αθηναϊκής οικογένειας Ποδονίφτη". Ο Ιωάννης Σαρρής στο βιβλίο του "Τα τοπωνύμια της Αττικής, Αθήνα 1928, επικαλούμενος τον Δ. Καμπούρογλου στο Μνημ. Ιστορ. Αθηνών Τ.Α. σελ. 333 και το Αναδρομάρι της Αττικής σελ. 94, αποφαίνεται πως ονομάστηκε Ποδονίφτης, "εκ του περισσεύματος των υδάτων αυτών".

Στην εφημερίδα "Φιλαδέλφεια" της 22 Ιουνίου 1957 αναδημοσιεύτηκε μαρτυρία από το περιοδικό "Στεγαστική Επιθεώρηση", στην οποία μεταξύ των άλλων αναφέρονται τα εξής: "Ν. Φιλαδέλφεια. τη λένε και Ποδονίφτη. Προτού ακόμη κατοικηθεί, όταν ολόκληρη η σημερινή περιοχή ήταν ένας αγριότοπος, όλος δέντρα, χορτάρι και ρέματα, έρχονταν από τη Αθήνα διάφορες στρατιωτικές μονάδες, εκτελώντας τον τακτικόν στρατιωτικόν τους περίπατον. Στο ερημικό τότε τοπίο της εξοχής, στην ώρα που αναπαύονταν, έπλεναν οι στρατιώτες τα πόδια τους στον Περισσό ποταμό. Από το ποδόλουτρο αυτών των στρατιωτών πήρε την αρχική του ονομασία ολόκληρη η περιοχή".

---

Πηγή

Εφημερίδα Αναζήτηση-Απρίλιος 2000